Các loại cà phê phổ biến tại Việt Nam

Mua sản phẩm tại Cà phê Buôn Ma Thuột

I. PHÂN LOẠI DỰA TRÊN SỰ PHA TRỘN 

I.1. Cà phê Blend: Có sự pha trộn của nhiều loại cà phê khác nhau để khi pha sẽ cho ra một hương vị đặc biệt. Sự pha trộn này có thể là của nhiều chủng cà phê, hoặc một chủng cà phê nhưng ở các trang trại khác nhau hay các quốc gia khác nhau.

So với Origin thì Blend cà phê thường phổ biến hơn, vì blend cà phê có thể lưu giữ được hương vị ổn định quanh năm. 

I.2. Cà phê  Single origin: Cà phê được thu hoạch và lấy từ duy nhất một quốc gia, một trang trại hay 1 chủng loại cà phê có hương vị đặc biệt không cần pha trộn.

Có hương vị đặc biệt từ hương cà phê, trái cây, chocolate hay mùi gia vị đó chính là bản chất của loại cà phê đó khi được trồng xen canh với vườn trái cây kết hợp với thổ nhưỡng, khí hậu của vùng đó. Single Origin là một loại cà phê đặc biệt không pha trộn.

Chú ý: Cụm từ “single origin” dùng cho ngành cà phê được định nghĩa là loại cà phê hạt đến từ một quốc gia nhất định. Tuy nhiên, chỉ nhận biết một gói cà phê thuộc loại gì thông qua quốc gia sản xuất thì có vẻ vẫn chưa thực sự rõ ràng, bởi rất có thể nó được pha trộn bởi các hạt cà phê thu hoạch từ nhiều khu vực và nông trại khác nhau tại quốc gia đó, kết hợp giữa các chủng cà phê và quy trình sơ chế, lúc này thì cà phê đó là blend cà phê chứ không phải single origin cà phê.

II. PHÂN LOẠI DỰA TRÊN CHỦNG CÀ PHÊ

Tại Việt Nam có 3 chủng cà phê chính Arabica, Robusta và Cherry (cà phê mít).

II.1. Arabica(cà phê chè) (có 4 giống chính: Typica, Bourbon, Catimor, Catuai)

Sự khác biệt của Arabica nằm ở cách chế biến. Người ta thu hoặc quả cà phê Arabica rồi lên men bằng cách ngâm nước cho nở, sau đó rửa sạch và đưa vào sấy. Cà phê Arabica mang hương vị chua thanh, đắng nhẹ, khi pha có màu nâu nhạt, trong trẻo màu hổ phách. Thành phần của Arabica có ít cafein và mang nhiều hương thơm. Đây là nguyên liệu chính của các hãng cà phê nổi tiếng nhất thế giới.

1. Typica: 

Typica là giống cà phê lâu đời nhất trên thế giới, nó chính là chủng cà phê đầu tiên được tìm ra. Hương vị của Typica rất được ưa thích bởi vị đắng pha ngọt, hòa quyện cùng vị chua thanh.
Typica có hình nón cao khoảng 3,5 – 4m, thân chính mọc thẳng, mọc xiên là nhiều thân phụ. Hiện nay, Typica được trồng nhiều nhất ở Cầu Đất (Đà Lạt) với sản lượng khoảng 3 tấn nhân cà phê/ năm. Do năng suất của Typica rất thấp nên từ 2001, khi giá cà phê tại Việt Nam xuống cực thấp, người ta bắt đầu chặt đi Typica và thay thế bằng những giống cà phê mang lại năng suất cao hơn. Ngày nay, để có được cà phê Typica thuần chủng tại Việt Nam khá khó khăn và sản lượng vô cùng hạn chế.

2. Bourbon:

Bourbon xuất xứ từ một hòn đảo Pháp, được đưa vào Việt Nam từ 1875. Giống  cà phê này được trồng ở độ cao 1000 – 2000m và có năng suất cao hơn Typica từ 20-30%, với chất lượng cà phê tạo ra tương đương với Typica.
Cà phê Bourbon tùy thuộc vào từng chủng cụ thể mà khi chín có màu sắc khác nhau: vàng, cam, đỏ,… Loại cà phê này chứa một hàm lượng axit hữu cơ phong phú, có vị chua thanh, mùi thơm quyến rũ và hương vị hấp dẫn, hậu vị chua thanh khiến nhiều người mê đắm. Đây cũng được coi là giống cà phê thơm ngon hàng đầu của Việt Nam.

3. Catimor:

Catimor là giống cây được lai tạo ở Bồ Đào Nha, du nhập vào Việt Nam từ năm 1984. Catimor thuộc giống cà phê cây thấp, cành có đốt ngắn, có thể trồng với mật độ dày, cây trưởng thành sớm. Giống cà phê này được lai tạo để có thể kháng bệnh gỉ sắt, loại bệnh làm cà phê bị rụng lá dẫn tới năng suất thấp và không ổn định. Thêm vào đó, Catimor có tán lá mọc che kín thân, hạn chế được sự phá hoại của sâu đục thân. Nhờ vậy, đây là giống cà phê cho năng suất cao, bằng hoặc hơn các giống cà phê thương mại khác. Cà phê Catimor có mùi thơm nồng nàn, giá xuất cao tuy nhiên chất lượng cà phê kém hơn so với các giống Arabica thuần chủng khác. Hiện nay Catimor là giống chiếm phần lớn sản lượng cà phê Arabica tại Việt Nam, được trùng tập trung ở các vùng Sơn La, Điện Biên, Lâm Đồng,…

4. Catuai:

Catuai là một giống cà phê lai tạo, được du nhập vào Việt Nam từ những năm 1980. Giống cà phê này có thân lùn, có khả năng chịu được những điều kiện khắc nghiệt của tự nhiên. Quả cà phê Catuai khi chín có màu vàng hoặc đỏ, nhân chủ yếu dạng tròn. Cà phê quả vàng có hương vị đậm đà hơn so với quả đỏ.

II.2. Robusta(cà phê vối) (robusta sẻ, robusta cao sản)

Robusta là giống cà phê ngon nhất của vùng đất Tây Nguyên. Điều đặc biệt của Robusta là ở mỗi chất đất khác nhau, Robusta lại mang đến hương vị khác nhau. Robusta được trồng ở độ cao dưới 600m, thích hợp với nhiều loại địa hình nên được trồng rộng rãi, chiếm ⅓ sản lượng cà phê tiêu thụ trên thế giới.
Hạt cà phê Robusta nhỏ hơn so với Arabica, khi thu hoạch không cần lên men mà sấy trực tiếp, nên vị đắng của Robusta chiếm chủ yếu, khiến các tín đồ cà phê nhớ mãi không quên.

1. Robusta Sẻ:

Đây là dòng Robusta thuần chủng, chất lượng đậm đà hơn các dòng cao sản, hạt nhỏ nhưng kết cấu chắc và nặng.

2. Robusta cao sản

Dòng Robusta cao sản có sản lượng lớn và năng suất cao, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt nhưng chất lượng không ngon bằng dòng Robusta thuần chủng, được dùng để chiết xuất axit chlorogenic hoặc làm cà phê hòa tan.

II.3. Cherry ( cà phê mít) có 2 loại:Liberica và Exelsa)

Cà phê Cherry có thân cao, có khả năng kháng sâu bệnh rất tốt nên được ưa chuộng, sử dụng làm gốc ghép với các giống cà phê khác. Hạt cà phê mít có nhân to, thon dài tuy nhiên sản lượng không lớn. Để tạo những hương vị khác nhau, khi rang xay người ta dùng hạt cà phê mít trộn vào với các loại cà phê khác như cà phê vối, cà phê chè,..

1. Liberica

Có vị chua của quả Liberica, bên ngoài loại cà phê này trông vàng, sáng bóng rất đẹp. mang một đặc điểm và hương vị rất khác lạ, khi pha tạo ra mùi thơm thoang thoảng, đặc biệt là vị chua của Liberica tạo ra một cảm giác thật sảng khoái

2. Exelsa.